Hiểu biết về thực phẩm chức năng

Để đảm bảo có sức khỏe tốt thì sử dụng thực phẩm chức năng  là một trong những biện pháp dễ áp dụng, hiệu quả và kinh tế. Thực phẩm chức năng  có thể sử dụng cho cả người ốm và người khỏe mạnh. Theo khuyến cáo của các chuyên gia y tế – dinh dưỡng thì mỗi người có thể lựa chọn, ít nhất là từ 1 – 3 loại sản phẩm phù hợp, nhằm hỗ trợ  vào chức năng mà cơ thể đang cần, để dùng hàng ngày. Tuy nhiên, khuyến cáo đối với người sử dụng là phải hiểu rõ về phân loại thực phẩm chức năng để có được sự lựa chọn  thông minh  nhất.

Theo PGS.TS Trần Đáng – Chủ tịch Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam thì thực phẩm chức năng hiện nay tại Việt Nam có 6 cách để phân loại : Phân loại theo phương thức chế biến, phân loại theo dạng sản phẩm, phân loại theo chức năng tác dụng, phân loại theo hệ thống FOSHU của Nhật Bản.

1. Phân loại theo phương thức chế biến:

Theo phương thức phân loại này nhóm này được chia làm bốn nhóm nhỏ bao gồm:

Thực phẩm chức năng bổ sung vitamin, thực phẩm chức năng bổ sung khoáng chất, thực phẩm chức năng bổ sung hoạt chất sinh học, thực phẩm chức năng bào chế từ dược thảo.

• Bổ sung Vitamin:

Ví dụ :

+ Nước trái cây với mùi khác nhau cung cấp vitamin C, E, beta caroten rất phát triển ở nước Anh.

• Bổ sung khoáng chất:

+ Bổ sung iod vào muối ăn và các sản phẩm bánh kẹo được phát triển ở trên 100 nước.

+ Bổ sung vitamin và khoáng chất vào các loại nước tăng lực được phát triển mạnh mẽ ở Thái Lan, Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc.

+ Các viên : Calcium, magnesium, kẽm, sắt…

• Bổ sung hoạt chất sinh học:

+ Ví dụ bổ sung DHA, EPA, omega 3… vào sữa, thức ăn cho trẻ…

• Bào chế từ dược thảo:

+ Ví dụ: viên Tảo, Linh chi, Sâm, Đông trùng hạ thảo…

2. Phân loại theo dạng thực phẩm

+ Dạng thực phẩm – thuốc

• Dạng viên :
• Viên nén.
• Viên nhộng.
• Viên sủi.
• Viên hoàn.

+ Dạng nước.

+ Dạng bột.

+ Dạng thức ăn – thuốc

3. Phân loại theo công bố :

+ Công bố dinh dưỡng

• Công bố về hàm lượng chất dinh dưỡng.
• Công bố so sánh dinh dưỡng.
• Công bố không bổ sung.

+ Công bố về sức khỏe

• Công bố chức năng dinh dưỡng.
• Công bố chức năng khác.
• Công bố giảm nguy cơ bệnh tật.

1. Phân loại theo chức năng – tác dụng :

• TPCN hỗ trợ chống lão hóa.
• TPCN hỗ trợ tiêu hóa.
• TPCN hỗ trợ giảm huyết áp.
• TPCN hỗ trợ giảm đái tháo đường.
• TPCN tăng cường sinh lực.
• TPCN phòng ngữa rối loạn tuẩn hoàn não.

…

2. Phân loại theo Nhật Bản :

Theo Nhật Bản thực phẩm chức năng chia làm hai nhóm.

Hệ thống FOSHU (Food for Specific Health use )- Thực phẩm chức năng cho mục đích đặc biệt

+ Định nghĩa :

• Là các thực phẩm có chứa những chất ảnh hưởng đến chức năng sinh lý và hoạt tính sinh học của cơ thể con người,
• Thực phẩm có công bố rằng, nếu được sử dụng hàng ngày, có thể mang lại một lợi ích cụ thể đối với sức khỏe.
• Được đánh giá phù hợp với bằng chứng khoa học về tính an toàn, tính hiệu quả chất lượng và được phê chuẩn bởi chính phủ.

+ Phạm vi sử dụng thích hợp:

• Thích hợp cho những người đang có tình trạng ốm đau phát triển, những người có nguyên nhân bệnh tật liên quan đến thói quen ăn uống.
• Hỗ trợ cải thiện thói quen ăn uống và giữ gìn sức khỏe.

+ Điều kiện để được chứng nhận FOSHU :

• Tính hiệu quả trên cơ thể người được chứng minh rõ rang.
• Không thể thiếu sự chứng minh về tính an toàn.
• Lịch sử dụng an toàn.
• Việc sử dụng các thành phần dinh dưỡng thích hợp.
• Sự đảm bảo tính tương hợp với các kĩ thuật của sản phẩm theo thời gian tiêu dùng.
• Thiết lập được phương pháp kiểm soát chất lượng, ví dụ như đặc tính kĩ thuật của sản phẩm, thành phần, quá trình, phương pháp phân tích.

+ Thủ tục chứng nhận của FOSHU:

• Hội đồng chuyên gia tiến hành đánh giá:
• Hội đồng về các vấn đề dược phẩm và vấn đề vệ sinh thực phẩm đánh giá tính hiệu quả.
• Hội đồng an toàn thực phẩm đánh giá tính an toàn.
• Bộ Y Tế – Lao động và phúc lợi (MHLW) chấp nhận phê chuẩn cho sản phẩm theo FOSHU.

+ Thực phẩm có khuyến cáo chức năng dinh dưỡng (FNFC)

• Các loại thực phẩm có khuyến cáo về chức năng dinh dưỡng (FNFC) nhằm cung cấp các chất dinh dưỡng (vitamin, khoáng chất ) cần thiết cho sự tăng trưởng lành mạnh và phát triển, duy trì sức khỏe. FNFC dành cho những người có lượng dinh dưỡng ăn vào không đầy đủ do sự già hóa hoặc chế độ ăn bị thiếu hụt các vi chất dinh dưỡng.
• Các loại này chi nhãn các chức năng của các thành phần dinh dưỡng quy định bởi Bộ Y Tế – Lao động và Phúc lợi.
• Những sản phẩm này được tự do sản xuất và phân phối, không cần sự cho phép của cơ quan sản xuất có thẩm quyền.

Hy vọng với những thông tin phân loại về thực phẩm chức năng trên đây sẽ giúp người đọc có cái nhìn tổng quan về thực phẩm chức năng nhằm sử dụng chúng một cách an toàn, hiệu quả.